Home / ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΚΑΙ ΝΗΠΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΚΑΙ ΝΗΠΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

Κωδικός Μαθήματος:

202

Εξάμηνο:

Β' Εξάμηνο

Κατηγορία:

ΜΓΥ

Ώρες:

3

Μονάδες ECTS:

7.5


Μαθησιακά Αποτελέσματα

Το μάθημα είναι σχεδιασμένο ώστε να προσφέρει μια συνολική και συνοπτική παρουσίαση της ψυχολογικής σκέψης πάνω στο θέμα της βρεφικής και νηπιακής ηλικίας, συνδυάζοντας επιλεκτικά εξειδικευμένα θέματα από τις θεματικές περιοχές της ψυχολογίας της υγείας, της αναπτυξιακής ψυχολογίας, της κλινικής ψυχολογίας και της ψυχοθεραπείας, της ψυχολογίας της προσωπικότητας και της ψυχομετρικής αξιολόγησης. Το περιεχόμενο του μαθήματος χωρίζεται σε τρία μέρη: στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται οι ορισμοί για την ψυχική υγεία και η κατανόηση αυτής μέσα από τις μεγάλες σχολές σκέψης της ψυχολογίας (την ψυχοδυναμική/ψυχαναλυτική, την κοινωνικο-γνωστικο-συμπεριφορική και την ανθρωποκεντρική) με την υιοθέτηση της οπτικής της διαβίου προσέγγισης. Το δεύτερο μέρος εστιάζεται στην οργάνωση και παρουσίαση των συστημάτων ταξινόμησης και κατανόησης της ψυχικής υγείας σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία και την Αμερικανική Εταιρεία Παιδιατρικής. Στο τρίτο μέρος παρουσιάζεται η θεωρία και η πρακτική αποτελεσματικών και ερευνητικά τεκμηριωμένων παρεμβάσεων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας σε επίπεδο πρόληψης αλλά και θεραπείας / αντιμετώπισης.

Στην επιτυχή ολοκλήρωση των παραδόσεων και των δραστηριοτήτων αξιολόγησης αναμένεται οι φοιτητές/ριες να διαθέτουν τα εξής:

Σε επίπεδο γνώσεων:

  • Να διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις που αφορούν στους ορισμούς και τα ταξινομικά συστήματα της ψυχικής υγείας των βρεφών και των νηπίων
  • Να περιγράφουν και να κατανοούν την ψυχική υγεία μέσα από επιστημονική ορολογία
  • Να γνωρίζουν βασικά προγράμματα / παρεμβάσεις για την προαγωγή της ψυχικής υγείας βρεφών και νηπίων

 

Σε επίπεδο δεξιοτήτων

  • Να μπορούν να συνδέουν ερμηνευτικά πλαίσια της ψυχικής υγείας με συγκεκριμένες ψυχολογικές θεωρίες
  • Να είναι σε θέση να αξιοποιήσουν ένα δενδρόγραμμα αποφάσεων για την αξιολόγηση της ψυχικής υγείας βρεφών και νηπίων σε συνθήκες εξάσκησης
  • Να μπορούν να προβαίνουν σε συγκρίσεις, με κριτική οπτική, των θεραπευτικών παρεμβάσεων όπως αυτές τους παρατίθενται μέσα από συνοπτικά κείμενα

 

Σε επίπεδο ικανοτήτων

  • Να είναι σε θέση σε πραγματικές συνθήκες, να κατανοούν και να ερμηνεύουν τις συμπεριφορές των νηπίων και των βρεφών με την οπτική της ψυχικής υγείας.
  • Να είναι σε θέση να προβούν σε έναν αριθμό προτάσεων για την προαγωγή και την αποκατάσταση της ψυχικής υγείας
  • Να είναι σε θέση να διακρίνουν αν πρόκειται για κάποια επείγουσα συνθήκη απειλής της ψυχικής υγείας ώστε να προβαίνουν στις απαραίτητες ενέργειες ανάλογα με το πλαίσιο στο οποίο βρίσκονται.

 

Γενικές Ικανότητες

  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Λήψη αποφάσεων
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

 

Περίγραμμα

Το μαθήμα οργανώνεται στις εξής 13 ενότητες:

Ορισμός και πλαίσιο

  1. Ορισμοί και μοντέλα για την ψυχική υγεία. Η ψυχική υγεία υπό το πρίσμα των μεγάλων σχολών σκέψης στην ψυχολογία
  2. Κατανόηση της ψυχικής υγείας στη βρεφική και παιδική ηλικία στην προσέγγιση της δια βίου ανάπτυξης

 

Αξιολόγηση και διάγνωση

  1. Η ψυχική υγεία στη βρεφική ηλικία στα συστήματα ταξινόμησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και της Αμερικανικής Εταιρείας Παιδιατρικής
  2. Η ψυχική υγεία στην νηπιακή ηλικία στα συστήματα ταξινόμησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και της Αμερικανικής Εταιρείας Παιδιατρικής
  3. Αξιολόγηση βασισμένη στις αναφορές ενηλίκων φροντιστών
  4. Αξιολόγηση του σχεσιακού πλαισίου των βρεφών και των νηπίων

 

Σύγχρονες παρεμβάσεις

  1. Προσεγγίσεις κλινικής ψυχολογίας στη θεραπεία και πρόληψη της ψυχικής υγείας
  2. Τραύμα και αναπτυξιακό τραύμα – το ΝευροΘυμικό Σχεσιακό Μοντέλο (NARM)
  3. Ανατροφή Συναισθηματικής Προσκόλλησης-Attachment Parenting και Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία
  4. Ψυχοθεραπεία Παιδιού Γονέα και ο κύκλος της ασφάλειας
  5. Eνίσχυση της αυτορρύθμισης, Προσκόλληση και βιοσυμπεριφορική προσκόλληση
  6. Αντανακλάσεις στον καθρέπτη και Θεραπεία Αλληλεπίδρασης Γονέα – Παιδιού
  7. Ψυχική υγεία και αναδοχή

 

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

  • Bagner, D.M., Rodríguez, G.M., Blake, C.A. et al. Assessment of Behavioral and Emotional Problems in Infancy: A Systematic Review. Clinical Child and Family Psychology Review 15, 113–128 (2012). https://doi.org/10.1007/s10567-012-0110-2
  • Bernard, K., Dozier, M., Bick, J., Lewis‐Morrarty, E., Lindhiem, O., & Carlson, E. (2012). Enhancing attachment organization among maltreated children: Results of a randomized clinical trial. Child development, 83(2), 623-636. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2011.01712.x
  • Briggs-Gowan, M. J., & Carter, A. S. (2008). Social-emotional screening status in early childhood predicts elementary school outcomes. Pediatrics, 121(5), 957–962. https://doi.org/10.1542/peds.2007-1948
  • Callahan, C. L., & Eyberg, S. M. (2010). Relations Between Parenting Behavior and SES in a Clinical Sample: Validity of SES Measures. Child & Family Behavior Therapy, 32(2), 125–138. https://doi.org/10.1080/07317101003776456
  • Dozier, M., Lindhiem, O., Lewis, E., Bick, J., Bernard, K., & Peloso, E. (2009). Effects of a foster parent training program on young children’s attachment behaviors: Preliminary evidence from a randomized clinical trial. Child & Adolescent Social Work Journal : C & A, 26(4), 321–332. https://doi.org/10.1007/s10560-009-0165-1
  • Ducker, K. (1997). The Classification of Child and Adolescent Mental Diagnoses in Primary Care; Diagnostic and Statistical Manual for Primary Care (DSM-PC) Child and Adolescent Version. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 18(3), 207-208.
  • Egger, H. L., & Emde, R. N. (2011). Developmentally sensitive diagnostic criteria for mental health disorders in early childhood: The diagnostic and statistical manual of mental disorders—IV, the research diagnostic criteria—preschool age, and the Diagnostic
  • Classification of Mental Health and Developmental Disorders of Infancy and Early Childhood—Revised. American Psychologist, 66(2), 95–106. https://doi.org/10.1037/a0021026
  • Eyberg, S. M., Nelson, M. M., & Boggs, S. R. (2008). Evidence-based psychosocial treatments for children and adolescents with disruptive behavior. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 37(1), 215–237. https://doi.org/10.1080/15374410701820117
  • Galéra, C., Côté, S. M., Bouvard, M. P., Pingault, J. B., Melchior, M., Michel, G., Boivin, M., & Tremblay, R. E. (2011). Early risk factors for hyperactivity-impulsivity and inattention trajectories from age 17 months to 8 years. Archives of General Psychiatry, 68(12), 1267–1275. https://doi.org/10.1001/archgenpsychiatry.2011.138
  • Goldberg, D. Psychopathology and classification in psychiatry. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 50, 1–5 (2015). https://doi.org/10.1007/s00127-014-0924-y
  • Hoffman, K. T., Marvin, R. S., Cooper, G., & Powell, B. (2006). Changing toddlers’ and preschoolers’ attachment classifications: The circle of security intervention. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(6), 1017–1026. https://doi.org/10.1037/0022-006X.74.6.1017
  • Johnson, C.L., Gross, M.A., Jorm, A.F., & Hart. L. M. (2023). Mental Health Literacy for Supporting Children: A Systematic Review of Teacher and Parent/Carer Knowledge and Recognition of Mental Health Problems in Childhood. Clinical Child and Family Psychology Review, 26(2), 569–591. https://doi.org/10.1007/s10567-023-00426-7
  • Juffer, F., Bakermans-Kranenburg, M. J., & van IJzendoorn, M. H. (2017). Pairing attachment theory and social learning theory in video-feedback intervention to promote positive parenting. Current Opinion in Psychology, 15, 189-194. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2017.03.012
  • Kai von Klitzing, M. D. Diagnosing Babies? Diagnosing Disorders in Babies? Some thoughts on the ZERO TO THREE TASK FORCE. Perspectives in Infant Mental Health, 6. https://perspectives.waimh.org/wp-content/uploads/sites/9/2017/12/2017_3-4_29thDecember_Perspectives_IMH.pdf#page=6
  • Keren, M. (2024). Infancy and Early Childhood Mental Health Assessment: Overview. In: Osofsky, J.D., Fitzgerald, H.E., Keren, M., Puura, K. (eds) WAIMH Handbook of Infant and Early Childhood Mental Health. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-48631-9_10
  • Lavigne, J. V., Arend, R., Rosenbaum, D., Binns, H. J., Christoffel, K. K., & Gibbons, R. D. (1998). Psychiatric disorders with onset in the preschool years: I. Stability of diagnoses. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 37(12), 1246–1254. https://doi.org/10.1097/00004583-199812000-00007
  • Lieberman, A. F. (1992). Infant-parent psychotherapy with toddlers. Development and Psychopathology, 4(4), 559-574. https://doi.org/10.1017/S0954579400004879
  • Mental health atlas 2020. (2021). World Health Organization. http://books.google.ie/books?id=D3hyEAAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=mental+health+atlas&hl=&cd=2&source=gbs_api
  • N’zi, A. M., Stevens, M. L., & Eyberg, S. M. (2016). Child directed interaction training for young children in kinship care: A pilot study. Child Abuse & Neglect, 55, 81-91. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2016.03.001
  • Oh, E., & Bayer, J. K. (2014). Parents’ help-seeking processes for early childhood mental health problems. Child and Adolescent Mental Health, 20(3), 149–154. https://doi.org/10.1111/camh.12081
  • Organization, W. H. (2024). Clinical descriptions and diagnostic requirements for ICD-11 mental, behavioural and neurodevelopmental disorders. World Health Organization. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/375767/9789240077263-eng.pdf?sequence=1
  • Reardon, T., Harvey, K., Baranowska, M., O’Brien, D., Smith, L., & Creswell, C. (2017). What do parents perceive are the barriers and facilitators to accessing psychological treatment for mental health problems in children and adolescents? A systematic review of qualitative and quantitative studies. European child & adolescent psychiatry, 26(6), 623–647. https://doi.org/10.1007/s00787-016-0930-6
  • Speranza, A. M., Malberg, N., & Steele, M. (2018). Mental health and developmental disorders in infancy and early childhood: The PDM-2. Psychoanalytic Psychology, 35(3), 328–338. https://doi.org/10.1037/pap0000192
  • Spiker, D. A., & Hammer, J. H. (2019). Mental health literacy as theory: Current challenges and future directions. Journal of Mental Health, 28(3), 238–242. https://doi.org/10.1080/09638237.2018.1437613
  • Szaniecki, E., & Barnes, J. (2016). Measurement issues: Measures of infant mental health. Child and Adolescent Mental Health, 21(1), 64-74. https://doi.org/10.1111/camh.12105
  • Wolraich, M. (1997). Diagnostic and Statistical Manual for Primary Care (DSM-PC) Child and Adolescent Version: Design, intent, and hopes for the Future. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 18(3), 171-172. https://doi.org/10.1097/00004703-199706000-00006
  • Zeanah, P. D., Stafford, B. S., Nagle, G. A., & Rice, T. (2005). Addressing Social-Emotional Development and Infant Mental Health in Early Childhood Systems. Building State Early Childhood Comprehensive Systems Series, Number 12. UCLA Center for Healthier Children, Families and Communities. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED496853.pdf
  • ZERO TO THREE (2016). DC:0-5™: Diagnostic classification of mental health and developmental disorders of infancy and early childhood. Washington, DC: Author. https://www.zerotothree.org/our-work/learn-professional-development/dc0-5-manual-and-training/

 

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

  • Child and Adolescent Mental Health
  • Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health
  • Clinical Child and Family Psychology Review
  • European Journal of Mental Health
  • Evidence-Based Practice in Child and Adolescent Mental Health
  • Infant Mental Health Journal
  • International Perspectives on Child and Adolescent Mental Health
  • Journal of Child and Adolescent Mental Health
  • Journal of Indian Association for Child and Adolescent Mental Health
  • Perspectives in Infant Mental Health

 

Συνιστώμενο εγχειρίδιο

  • Zeanah, C. H. Jr. (Eπιμ.) (2022). Εγχειρίδιο για την ψυχική υγεία των βρεφών και των νηπίων. (Μετάφραση Χ. Κοκκίνου & Μ. Μπερή). (Επιστημονική Επιμέλεια Κ. Χατζηνικολάου). Πεδίο. (το πρωτότυπο εκδόθηκε το 2019).